Buffer het regenwater in je tuin met een wadi

Vang jij het regenwater van je dak en terras al op in een regenwaterput? En denk je eraan om ook de overloop van je regenwaterput op te vangen en te laten infiltreren? Puik plan! Want regenwater dat niet naar de riolering stroomt, vult de grondreserves aan. Ideaal wanneer door de klimaatverandering lange, droge periodes meer en meer afwisselen met veel regen op korte tijd.

Hoe? Ga voor reliëf in de tuin. Bouw een wadi.

Snel naar

Transcriptie van de video 'Bouw een wadi'

Transcriptie van de video 'Bouw een wadi'
Geluid Beeld
Koester het regenwater in je tuin. Iemand schrijft op een wit blad: 'Koester het regenwater in je tuin'. Er springt een hartje door het beeld.
Het klimaat verandert. Zonnetje met zonnebril op springt in het beeld

We kennen steeds meer droge periodes, afgewisseld met periodes van korte en hevige regenval. [Achtergrondmuziekje, zonnetje roept klanken uit]

Het zonnetje toont zijn spierballen. Dikke grijze wolken schuiven ervoor en het begint te regenen.
Door de vele verharding in ons bebouwde gebieden dringt het regenwater moeilijk in de grond De wolken schuiven weer weg. Een huis komt tevoorschijn. Iemand tekent een zwarte lijn voor de grond. Er verschijnen een grote blauwe druppel en een pijl naar de grond. Iemand drukt een rood kruis op de pijl.
De gevolgen zijn desastreus, met zowel verdroging als wateroverlast. Een verkeersbord met uitroepteken verschijnt en verdwijnt weer. De grond barst en vanaf de grond vult de tekening zich met water.
We moeten dus met z'n allen ontharden, ook in onze tuinen. De barst en het water verdwijnen, een vinger knippert het rood kruis van de druppel weg.
Vervang het grijs in je tuin door groen. Want groene, zachte bodems met de juiste bomen, planten en struiken, houden het regenwater vast. De hand schuift bomen en struiken in de tekening. De blauwe pijl onder de druppel vertakt zich in vele kleine blauwe pijltjes in de grond.
En ze zorgen voor meer koelte en schaduw voor vogels, vlinders, bijen en jezelf. Huis, boom en struiken verdwijnen uit de tekening. Regendruppel en pijlen verdwijnen. Een tak met een vogel, vlinders, een man en een vrouw verschijnen.
Of kies voor blauw en ga bijvoorbeeld voor een wadi in je tuin. Waarom een wadi? Blad wordt leeggemaakt en een kubus water valt neer.
Een wadi houdt het regenwater tijdelijk vast, laat het traag infiltreren en vult zo het grondwater aan. Twee handen klemmen een schroefklem op de waterkubus. De blauwe druppel met pijl naar onder verschijnen weer in beeld. Het woord grondwater verschijnt.
Dat grondwater wordt later ons drinkwater. De schroefklem drukt de waterkubus bij elkaar en in de plaats van de kubus verschijnt een glas water. Het woord drinkwater vervangt het woord grondwater.
Zo'n wadi, eventueel gecombineerd met grachtjes, neemt weinig plaats in en kan zelfs in de kleinste tuin. Blad wordt leeggemaakt. Een hand tekent een grachtje. Een vergrootglas beweegt over een boom, de boom vergroot onder het glas.
Hoe bouw je een wadi? Vergrootglas en boom verdwijnen. Alleen de tekening van de gracht blijft staan.
Graaf een kom in een lager gelegen deel van je tuin. Twee handen pletten de getekende tuin tot een (grond)lijn. Een hand met schupje tekent een put in de lijn met aan elke kant een klein hoopje.
Let erop dat het water van je huis wegstroomt. Het huis schuift rechts van de wadi in beeld, met een blauwe pijl richting wadi.
Beslis zelf hoe groot de wadi wordt. Een wadi van 1 op 1 meter met een diepte van 20 cm kan al 200 liter water bufferen. Het huis verdwijnt. Een grafiek met drie assen verschijnt (lengte 1 m, breedte 1m, diepte 20 cm). Daarna verschijnt een blauwe tekst 200 L (= 20 EMMERS).
Onderzoek je tuinbodem. Grafiek verdwijnt. Vergrootglas verschijnt en beweegt over de lijn van de wadi.
Een goed doorlatende zandgrond is voor een wadi meer geschikt dan leem of kleigrond. Het vergrootglas verdwijnt. Een hoopje zand schuift in beeld. Daarna ook een bolletje leem en een bolletje klei.
Bestaat de ondergrond uit klei of leem? Voorzie dan een grondlaag of infiltratiekoffer. Blauwe pijl beweegt over de bolletjes leem en klei. Een grijze bak verschijnt onder de wadi.
Bekleed die met geotextiel en vul met grind, lavasteen of gebakken kleikorrels. Een rode dunne lijn volgt de grijze lijnen van de bak. De bak vult zich met grijze stippen.
Deze laag zorgt ervoor dat opgevangen water traag infiltreert. Een waterdruppel valt in de wadi. Pijlen duiden de richting aan van het regenwater door de wadi naar de infiltratiekoffer.
Leg boven de grondlaag een laag teelaarde, aangevuld met compost. Een hand neemt de druppel weg en brengt een getekende zak teelaarde aan die hij leegmaakt in de wadi. De wadi vult zich met teelaarde.
Deze laat het water goed door en de planten groeien er goed in. Zak teelaarde verdwijnt. Waterdruppel verschijnt. Groen vinkje verschijnt en verdwijnt. De waterdruppel verandert in een groen blad.
Zaai gras of kies voor planten die zowel van nat als van droog houden. Een hand neemt het blad vast en verandert het in een zak gras. Er groeit nu gras in de wadi. Rechts van de wadi verschijnt een boek met de titel PLANTEN.
Ga bijvoorbeeld voor gele lis, moerasvergeet-mij-nietje, moerasspirea of kattenstaart. Het boek klapt open en bladert door de verschillende planten. Een hand neemt de tekening van de kattenstaart uit het boek en plaatst die in de wadi.
Is er een lager gelegen poel, vijver of beek in de buurt? Een hand tekent een doorsnede van een poel, vijver of beek naast de wadi en vult die met water.
Dan kan je - wanneer op korte tijd veel regen valt - met een drainagebuis en overloop het overtollige regenwater daarheen afvoeren. De wadi vult zich met veel regenwater. Een drainagebuis schuift in het beeld en blijft liggen tussen de wadi en de put naast de wadi. Er loopt water van de wadi naar de put via de drainagebuis.
Meer weten? De hand veegt de hele tekening weg.
Surf naar www.vlaamsbrabant.be/levedetuin

De letters www.vlaamsbrabant.be/levedetuin verschijnen in het beeld.

  Logo Vlaams-Brabant
  Logo The Barbarians

Een wadi is geen poel of vijver

Een eenvoudige manier om, zelfs in de kleinste tuin, water vast te houden is een combinatie van een wadi en/of grachtjes.

  • Een wadi van 1 op 1 meter met een diepte van 20 cm kan 200 liter bufferen
  • Ligt bij voorkeur in een lager gelegen deel van je tuin (zodat het water weg van je huis stroomt), eventueel verscholen tussen de planten
  • Heeft een natuurlijke vorm
  • Infiltreert het regenwater binnen 24 uur
  • Heeft liefst een waterdoorlatende ondergrond, zoals bijvoorbeeld een zandige laag
  • Is beplant met gewoon gazon, extensief grasland of planten die van een nat/droog situatie houden (voorbeelden: gele lis, moeras-vergeet-mij-nietje, kattenstaart, moerasspirea)

Verschilt met een natuurlijke poel

  • Natuurlijke of strakke vorm
  • Regenwater heeft meerdere dagen de tijd om te infiltreren, zodat de poel in natte perioden lang vol kan zijn
  • Ondergrond mag minder doorlatend zijn, zoals bijvoorbeeld leem- of kleigrond
  • Gazon of klassieke beplanting is niet mogelijk. Gebruik planten die van nature bij een poel voorkomen (voorbeelden: dotterbloem, zwanenbloem, pijlkruid, beekpunge)

Doe de emmertest

Een wadi kan niet in elke tuin. Je tuinbodem moet daarvoor best goed waterdoorlatend zijn. De grondwaterstand en doorlaatbaarheid van je bodem kan je heel eenvoudig testen met de emmertest.

Opbouw van je wadi

  1. Teelaarde, eventueel aangevuld met compost, die het water goed doorlaat en waarin planten goed kunnen groeien
  2. Grindlaag of infiltratiekoffer, gevuld met grind, lavasteen of gebakken kleikorrels: geeft het opgevangen water langzaam af aan de bodem. Zeker als de ondergrond bestaat uit klei of leem, is zo'n grindlaag een must.
  3. Infiltratie- of drainbuis en overloop: voert bij heel veel regen op korte tijd, het overtollig regenwater af naar een poel, vijver, beek in de buurt ... Is er geen open water in de buurt, dan moet je de overloop aansluiten op de riolering, maar dit gebeurt zelden of nooit.
  4. Ondergrond: goed doorlatende zandgrond is beter geschikt dan leem- of kleigrond. Zo zal grof zand 500 liter/uur x m² doorlaten. Voor klei is dat 0,5 liter/uur x m²

Lees meer over de opbouw van een wadi op Blauwgroenvlaanderen.be

Onderhoud je wadi

  • Is je wadi met gazon beplant? Maai de wadi dan als je je gazon maait. Beter is om bijvoorbeeld een aangepast wild bloemenmengsel in te zaaien, dan hoef je maar tweemaal per jaar te maaien.
  • Waarom maaien? Om het regenwater sneller te laten infiltreren.
  • Verwijder éénmaal per jaar bladeren en takken uit je wadi.
  • Spuit éénmaal per jaar de drainagebuis en overloop schoon.

Wat kan je nog doen om het regenwater op te vangen?

Een wadi is één manier om regenwater even vast te houden en zo langzamer in de bodem te laten dringen. Kijk ook eens of je niet ergens kan ontharden, of je plaats hebt voor een regenton ...

Meer tips om het regenwater in je tuin te koesteren

Gepubliceerd op

26 mei 2022