Provinciale landschapsdag

Van drinkwater in dorpen, grondstof voor ambachtslieden of ontmoetingsplaatsen met een sacrale betekenis: waterbronnen vloeien als rode draad doorheen de geschiedenis. Maar met de komst van drinkwaterleidingen, in de late 19e eeuw, raakten veel bronnen in de vergetelheid.

Vandaag bieden bronherstelprojecten ongekende kansen voor biodiversiteit, droogtebestrijding, klimaatadaptatie, recreatie en erfgoedbeleving.

Wat kan je verwachten?

• Lezingen: ontdek het rijke historische kader van waterbronnen. Leer hoe een succesvolle herwaardering van bronnen steunt op een inventarisatie en documentatie van hun ligging en gebruik.
• Excursies: verken verschillende bronsites en herwaarderingsprojecten in Meerdaalwoud, Leuven, Terlanen-Overijse, Sint-Joris-Weert en de Dijlevallei. Ontdek de verborgen schatten van onze natuurlijke waterbronnen en zie de praktijken om ze te herstellen.

Alle excursies vertrekken vanuit het Thermotechnisch Instituut, Kasteelpark Arenberg 41, 3001 Heverlee. Het einduur is afhankelijk van de duur en afstand van de wandeling.

1. Met geologisch-historische bril langs de bronnen van het Meerdaalwoud

• Tussen de bomen van het Meerdaalwoud borrelt heel wat op. Een natuurgids en landschapsblogger in het land van Dijle en Demer neemt je mee op sleeptouw langs Pier Slot, de Paddepoelbron, de Kluisbron en de Hertebron. De bronnen komen allemaal aan de Sint-Joris-Weertse kant van het woud aan de oppervlakte en hebben elk hun eigen historiek, fase van inrichting, landschapsverhaal en uitdagingen te vertellen.
• Begeleiding: Ernst Gülcher (Geschied- en Heemkundige Kring Oud-Heverlee)
• Afstand wandeling: 6 km

2. De bronnen van Terlanen terug aan de oppervlakte

• Het dorpje Terlanen ligt op de diep ingesneden valleihellingen van het Brabants Plateau. Geen wonder dat er op deze kleine oppervlakte heel wat bronnen en kwelwater aan de oppervlakte komen. Maar hoe met dat water omspringen en wat met bronwater in de riolering? Stijn toont tijdens deze dorpswandeling hoe we samen met de gemeente werken aan herstel en inrichting van het bronwatersysteem, zodat mens en natuur er beiden de vruchten van kunnen plukken. Daarbij verken je in één klap de steilste helling uit de Brabantse Pijl tot de natste beemden bij de watermolen op de Laan.
• Begeleiding: Stijn Diels (Regionaal Landschap Dijleland)
• Afstand wandeling: 3 km

3. Duik mee in de geschiedenis van de Bierbeekse beken

• Dit voorjaar verschijnen in onze streek stilaan blauwe beeknaambordjes op kruispunten van beken en kleine waterlopen. In navolging van de gele voetwegbordjes legt Regionaal Landschap Dijleland zo een eeuwenoud netwerk van beken en riviertjes bloot. De QR-code op elk bordje helpt de namen en verhalen boven water te houden. Ontdek op een verrassende waterwandeling doorheen het centrum van Bierbeek een avant-première van de bordjes langsheen deze waardevolle landschapselementen.
• Begeleiding: Douwe Bosmans (Regionaal Landschap Dijleland)
• Afstand wandeling: 6 km
• Trek laarzen of stevige stapschoenen aan

4. Verdwenen en bewaarde bronnen, putten, pompen, poelen, drinkwaters en fonteinen in de stad Leuven

• Doorheen de eeuwen vestigde de mens zich vooral in de buurt van water. In het landschap waren bronnen, putten, pompen, poelen, drinkwaters en fonteinen aanwezig of werden ze door de mens aangelegd. Tijdens de wandeling verken je eerst de verdwenen poelen van het voormalig Celestijnenklooster en de nog bestaande bron aan het Kasteel van Arenberg. Na een korte verplaatsing maak je in het zuidelijke stadsdeel van Leuven kennis met een twintigtal historische waterlichamen en hun verhaal.
• Begeleiding: Ramon Kenis, Hugo Dehennin en Luc van Aken (Leuvens Historisch Genootschap)

5. Het Rodebos: uniek lappendeken op valleiflank

• Deze wandeling vol niveauverschillen in het Rodenbos brengt je naar de oostelijke valleiflank van het riviertje de Laan. Door het steile reliëf is dit bos millennialang onontgonnen gebleven: een restant van het grote “Kolenwoud” dus, nu onderdeel van de Brabantse Wouden. De niveauverschillen en zure kalkrijke ondergrond zorgen voor zeldzame biotopen op een kleine oppervlakte. Voorjaarsbos met daslook, bronbeekjes met veenmos en reuzepaardestaart, en broekbos met adderwortel: dat en nog meer ontdek je tijdens deze stevige tocht.
• Begeleiding: Piet De Becker (lid van de Vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud vzw)
• Afstand wandeling: 4 km
• Trek stevige stapschoenen aan want er zijn behoorlijke niveauverschillen in het terrein